Lộ trình chuyển đổi xe máy xăng sang xe điện tại TPHCM

Lộ trình chuyển đổi xe máy xăng sang xe điện tại TPHCM là bước đi tiên phong hướng tới giao thông xanh. Từ 2026, chỉ xe điện được ký hợp đồng mới vào năm 2027 hạn chế xe xăng giờ cao điểm, đến 12/2029 xe xăng bị cấm hoàn toàn trong dịch vụ công nghệ. Đề án giảm 750 tấn CO2, tiết kiệm chi phí cho tài xế, với hỗ trợ tài chính và hạ tầng sạc từ thành phố.

Lộ trình chuyển đổi xe máy xăng sang xe điện từ đề án “cách mạng xanh” tại TPHCM

TPHCM đang đứng trước một bước ngoặt lớn trong lĩnh vực giao thông với đề án chuyển đổi toàn bộ xe máy xăng sang xe điện cho các tài xế công nghệ và giao hàng. Đề án này, do Viện Nghiên cứu và Phát triển TPHCM (HIDS) xây dựng và được Sở Xây dựng chủ trì, nhằm mục tiêu đưa thành phố tiến tới một tương lai giao thông bền vững, giảm thiểu ô nhiễm không khí và thúc đẩy lối sống xanh. Với khoảng 400.000 xe máy xăng hiện đang hoạt động trong lĩnh vực gọi xe công nghệ và giao hàng, đây là một thách thức lớn nhưng cũng là cơ hội để TPHCM khẳng định vị thế tiên phong trong xu hướng điện hóa giao thông.

Mục tiêu cuối cùng của đề án là đến tháng 12/2029, 100% xe máy xăng sử dụng trong dịch vụ công nghệ sẽ được thay thế bằng xe điện. Đây không chỉ là một thay đổi về phương tiện mà còn là một cuộc cách mạng về chính sách, công nghệ và thói quen sử dụng phương tiện của hàng trăm nghìn tài xế.

Lộ trình chuyển đổi xe máy xăng sang xe điện

Đề án được thiết kế với lộ trình cụ thể, chia thành 4 giai đoạn rõ ràng để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả:

• Giai đoạn 1 (từ nay đến 12/2026): Chuyển đổi 30% số lượng xe, tương đương 120.000 xe máy xăng sang xe điện. Đây là giai đoạn khởi đầu, tập trung vào việc khuyến khích các tài xế sớm tham gia và làm quen với xe điện.
• Giai đoạn 2 (đến 12/2027): Tiến tới chuyển đổi 50%, đạt 200.000 xe. Các chính sách hỗ trợ tài chính và hạ tầng sẽ được đẩy mạnh để tạo động lực cho tài xế.
• Giai đoạn 3 (đến 12/2028): Đạt tỉ lệ 80%, tương đương 320.000 xe. Các biện pháp kiểm soát khí thải sẽ được siết chặt hơn, đặc biệt tại các khu vực thí điểm như Cần Giờ và Côn Đảo.
• Giai đoạn 4 (kết thúc 12/2029): Hoàn tất chuyển đổi 100%, với toàn bộ 400.000 xe máy công nghệ chuyển sang sử dụng điện.

Các cột mốc chính sách quan trọng

Để đảm bảo lộ trình này được thực hiện hiệu quả, HIDS đã đề xuất một số cột mốc chính sách cụ thể:

• Từ 1/2026: Chỉ cho phép ký hợp đồng mới với các xe điện trên các nền tảng gọi xe công nghệ. Các xe xăng đã đăng ký trước thời điểm này vẫn được phép hoạt động nhưng sẽ bị giới hạn dần.
• Từ 1/2027: Hạn chế xe xăng hoạt động trong giờ cao điểm tại các khu vực phát thải thấp, nhằm ưu tiên cho xe điện và giảm ùn tắc, ô nhiễm.
• Từ 1/2028: Cấm hoàn toàn xe xăng tại các vùng thí điểm như Cần Giờ, Côn Đảo, đồng thời siết chặt kiểm soát khí thải trên toàn thành phố.
• Từ 12/2029: Cấm hoàn toàn xe máy xăng tham gia dịch vụ gọi xe công nghệ trên toàn địa bàn TPHCM.

Ngoài ra, các địa phương đạt tỉ lệ điện hóa giao thông cao (trên 90%) sẽ được trao quyền mở “làn xanh” dành riêng cho xe điện hoặc ban hành các nghị quyết phủ xanh toàn bộ hệ thống giao thông.

Lợi ích của lộ trình chuyển đổi xe xăng sang xe điện

Việc chuyển đổi từ xe máy xăng sang xe điện mang lại nhiều lợi ích vượt trội, không chỉ cho môi trường mà còn cho chính các tài xế công nghệ.

Lợi ích về môi trường

Theo phân tích của HIDS, việc thay thế 400.000 xe máy xăng bằng xe điện có thể giảm tới 750 tấn CO2 trong vòng 5 năm. Điều này góp phần cải thiện chất lượng không khí tại TPHCM, một trong những thành phố đang đối mặt với vấn đề ô nhiễm không khí nghiêm trọng do khí thải từ phương tiện giao thông.

Lợi ích kinh tế cho tài xế

Xe điện mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt cho tài xế:

• Chi phí vận hành thấp: Một lần sạc xe điện chỉ tốn khoảng 3.000 – 5.000 đồng, đủ để di chuyển từ 50 – 80km, thấp hơn rất nhiều so với chi phí xăng dầu (khoảng 25.000 – 30.000 đồng cho quãng đường tương tự).
• Tiết kiệm chi phí bảo trì: Cấu trúc đơn giản của xe điện giúp giảm chi phí bảo dưỡng, không cần thay dầu nhớt hay sửa chữa động cơ phức tạp như xe xăng.
• Tiết kiệm dài hạn: Trung bình, tài xế có thể tiết kiệm từ 300.000 – 400.000 đồng/tháng, tương đương gần 5 triệu đồng/năm. Với công nghệ pin lithium-ion ngày càng cải tiến, tuổi thọ pin kéo dài và hiệu quả sử dụng xe điện sẽ càng được nâng cao.

Lợi ích xã hội

Việc chuyển đổi sang xe điện không chỉ giúp giảm ô nhiễm mà còn nâng cao hình ảnh của TPHCM như một thành phố hiện đại, thân thiện với môi trường. Các “làn xanh” ưu tiên xe điện sẽ giúp cải thiện giao thông, giảm ùn tắc và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các tài xế công nghệ.

Thách thức trong quá trình chuyển đổi xe xăng sang xe điện

Dù có nhiều lợi ích, quá trình chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện vẫn đối mặt với một số thách thức lớn:

• Chi phí đầu tư ban đầu cao: Một chiếc xe máy điện có giá dao động từ 15 – 30 triệu đồng, cao hơn nhiều so với xe xăng phổ thông. Chi phí thay pin định kỳ cũng là một yếu tố cần cân nhắc.
• Hạ tầng sạc còn hạn chế: Hiện tại, số lượng trạm sạc công cộng tại TPHCM vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu của hàng trăm nghìn xe điện trong tương lai.
• Thời gian sạc: Thời gian sạc pin (thường từ 4-6 giờ) lâu hơn nhiều so với việc đổ xăng, có thể ảnh hưởng đến lịch trình làm việc của tài xế.

Chính sách hỗ trợ từ thành phố HCM

Để vượt qua các rào cản trên, HIDS và UBND TPHCM đã đề xuất một loạt chính sách hỗ trợ mạnh mẽ, tập trung vào việc giảm gánh nặng tài chính và tạo điều kiện thuận lợi cho tài xế:

• Miễn phí đăng ký và thuế: Từ 2026 – 2029, tài xế mua xe điện mới sẽ được miễn 100% phí trước bạ, đăng ký biển số và thuế VAT.

• Vay ưu đãi: Các khoản vay mua xe và pin sẽ có lãi suất thấp hơn thị trường, thời hạn linh hoạt (24 – 30 tháng) và quy trình xét duyệt số hóa, đơn giản.

• Bảo lãnh tín dụng: Chính quyền địa phương, hội đoàn hoặc nghiệp đoàn tài xế sẽ hỗ trợ bảo lãnh tín dụng, giảm rủi ro cho ngân hàng.

• Trích nợ linh hoạt: Hệ thống trích nợ tự động hàng ngày hoặc hàng tuần giúp tài xế dễ dàng quản lý tài chính.

• Ưu đãi và khuyến khích: Các voucher, chiết khấu trực tiếp, bảo hành pin và bảo hiểm thu nhập sẽ được cung cấp để hỗ trợ tài xế, đặc biệt là nhóm khó khăn, cận nghèo.

Ngoài ra, thành phố cũng dự kiến hỗ trợ chuyển đổi cho hàng chục nghìn tài xế thuộc nhóm khó khăn, với nguyên tắc “chuyển đổi sớm – hưởng lợi nhiều”. Các doanh nghiệp công nghệ như Grab, Be, Gojek… đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy đề án. Một số hình thức hỗ trợ mà các doanh nghiệp này được kêu gọi tham gia bao gồm:

• Truyền thông: Tăng cường quảng bá lợi ích của xe điện đến tài xế và người dùng.

• Thưởng chuyến xe xanh: Cộng thêm từ 500 – 1.000 đồng cho mỗi chuyến xe sử dụng xe điện.

• Khuyến khích người dùng: Tạo các chương trình ưu đãi để khách hàng ưu tiên chọn tài xế sử dụng xe điện, từ đó thúc đẩy nhu cầu sử dụng dịch vụ thân thiện với môi trường.

Đề án cũng đảm bảo quyền lợi cho các tài xế ngoại tỉnh đang hoạt động tại TPHCM. Họ sẽ được áp dụng đầy đủ các chính sách hỗ trợ như tài xế cư trú trong thành phố, nhưng phải tuân thủ các quy định đặc thù tại địa phương nơi họ đăng ký hoạt động.

Kết luận

Đề án lộ trình chuyển đổi xe máy xăng sang xe điện tại TPHCM không chỉ là một bước tiến lớn trong việc bảo vệ môi trường mà còn mang lại lợi ích kinh tế và xã hội lâu dài cho tài xế công nghệ. Với sự hỗ trợ mạnh mẽ từ chính quyền, doanh nghiệp hành trình xanh này hoàn toàn có thể trở thành hiện thực, đưa TPHCM trở thành hình mẫu về giao thông bền vững tại khu vực Đông Nam Á. Hãy cùng chung tay vì một tương lai xanh, sạch và hiện đại hơn!